Thắng cảnh thiên nhiên này đã được xếp hạng quốc gia và còn vẹn nguyên nét hoang sơ. Theo các nhà khoa học, chúng là những khối đá bazan được hình thành trong quá trình núi lửa hoạt động cách đây hàng trăm triệu năm.
Cách thị xã Tuy Hòa hơn 40km, Gành Đá Đĩa (xã An Ninh Đông, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên) nằm dưới chân con sóng biển, rộng khoảng 50m và trải dài hơn 200m. Khi núi lửa phun, nham thạch trào ra từ miệng núi lửa bị đông cứng lại khi gặp nước lạnh. Sau đó toàn bộ khối nham thạch này bị rạn nứt. Phần lớn đá nứt theo mạch dọc tạo thành những cột thẳng đứng hoặc xiên, đều tăm tắp. Nhưng cũng có một số cột đá bị những đường xiết cắt ngang, tạo thành những hình tròn, hình đa giác xếp chồng khít vào nhau như những chồng đĩa…
Nhìn từ xa, Gành Đá Đĩa trông như một tổ ong, lại gần lại giống như những chồng chén đĩa khổng lồ trong các lò sành sứ. Gành Đá Đĩa nửa chìm nửa nổi trong sóng biển với đá đứng, đá ngồi, đá nằm, đá ngông nghênh như những cây cột chống trời hoặc đang bày thạch trận giữa trùng khơi…
Gành Đá Đĩa có chiều rộng khoảng 50m và trải dài hơn 200m, là một thắng cảnh hiếm thấy; đá ở đây được dựng đứng theo từng cột, liền khít nhau, có tiết diện hình lục giác hoặc hình tròn, giống như những cái đĩa xếp chồng lên nhau. Thắng cảnh này nằm trong không gian một vùng bến dừng tàu cá, được bao bọc bởi vòng cung các đảo và bãi cát tự nhiên tuyệt đẹp. Đầm Ô Loan nước lợ rộng khoảng 1.500 ha, có nhiều hải sản quý hiếm hàng đầu Việt Nam. Ở giữa Gành Đá Đĩa có những lõm trũng, nước đọng thành từng vũng, xung quanh đá dựng tầng tầng. Ngồi tựa lưng vào đá, thả hồn lắng nghe lời thì thầm của đá giữa mây nước mênh mang quả là thư thái! Gành Đá Đĩa cũng là điểm hẹn cuối tuần lý tưởng của các câu học trò.
PV
