TSKH Nguyễn Tác An – phó chủ tịch Hội Khoa học và kỹ thuật biển VN, nguyên viện trưởng Viện Hải dương học – đã thốt lên như vậy khi xem bản vẽ phối cảnh của quy hoạch phân khu (1/2.000) khu vực phía đông các đường Trần Phú – Phạm Văn Đồng, TP Nha Trang (Khánh Hòa).
| Bản vẽ phối cảnh mặt đứng minh họa khu khách sạn Water Fall cao 40 tầng và cao ốc vườn Phoenix cao 45 tầng nằm trong tổ hợp dịch vụ đa năng phía nam cầu Trần Phú theo quy hoạch mới, có nguy cơ phá vỡ không gian đặc hữu của bờ biển Nha Trang |
Theo ông An, quy hoạch này đặt dấu chấm hết cho sự trỗi dậy của nền kinh tế biển, kinh tế du lịch đầy triển vọng ở Nha Trang. Tuổi Trẻ xin trích giới thiệu một số ý kiến phản biện của ông dưới đây.
“Hợp lý hóa” cho các dự án?
Khu vực bãi biển Nha Trang hiện nay đúng như trong quy hoạch phân khu tỉ lệ 1/2.000 đã nhận xét: rất thô sơ, đơn điệu, thiếu thẩm mỹ, chia cắt, phá “vụn” sự thống nhất cảnh quan thiên nhiên và làm giảm giá trị chức năng “công viên ven biển Nha Trang”. Hiện chỉ có quảng trường, công viên nhỏ, khu vui chơi, vài nhà hàng, quán cà phê, vài trạm bảo vệ, vài điểm giữ xe thu tiền, resort AnaMandara…
Thế nhưng, nội dung của quy hoạch 1/2.000 ở bãi biển Nha Trang đang được xem xét thì lại phân vùng quá “vụn” làm cho không gian bờ biển phía đông vốn thoáng, rộng rãi trở nên rối rắm, chật hẹp, mất tính hấp dẫn và ưu thế cạnh tranh của một bãi biển.
Trong báo cáo quy hoạch có đề xuất rất nhiều hạng mục công trình như: công viên du thuyền Peacock, công viên Nha Trang Sao, khu cao ốc vườn Phoenix trên mặt biển, năm trung tâm đại dương và bảy bến du thuyền, cà phê trên ngọn cây, công viên Buddha, nhà hàng trên không… Không rõ đây là các dự án đã có văn bản cho phép đầu tư hay chỉ do các tác giả quy hoạch phân vùng “vẽ” ra?
Dư luận lo ngại quy hoạch phân khu 1/2.000 “hợp lý hóa” về mặt bằng cho các dự án đã được cấp phép đầu tư? Còn theo tôi, nếu các công trình trên chưa có cấp phép thì tính khả thi của đồ án không cao.
| TSKH Nguyễn Tác An – Ảnh: P.S.N. |
Làm hỏng ý tưởng nhân văn
Một trong các cơ sở pháp lý cơ bản và căn cứ để xây dựng quy hoạch đối với bãi biển Nha Trang là ba quyết định quy hoạch đã được phê duyệt từ nhiều năm trước đây.
Đó là quy hoạch chi tiết công viên ven biển Trần Phú, năm 1995; quy hoạch chung xây dựng bảo tồn và phát huy giá trị vịnh Nha Trang, năm 2011 và quy hoạch chung TP Nha Trang đến năm 2025, năm 2012.
Thế nhưng, các nội dung đề xuất của báo cáo quy hoạch phân khu tỉ lệ 1/2.000 đã nêu lại chưa được phù hợp và đáp ứng đầy đủ so với các mục tiêu cơ bản của ba đồ án quy hoạch phát triển Nha Trang đã được phê duyệt đó.
Trong quy hoạch chung TP Nha Trang đến năm 2025 đã được phê duyệt có quy định: “Chuỗi không gian ven biển là không gian phục vụ công cộng kết hợp phục vụ du lịch”.
Nhà quy hoạch phân khu 1/2.000 giải nghĩa quy định này như sau: “Điều này có nghĩa là cho phép xây dựng các công trình dịch vụ du lịch…
Bên cạnh chức năng chính là công viên cây xanh, cần đa dạng hóa các chức năng và loại hình hoạt động khác cho dải ven biển để khai thác hiệu quả quỹ đất hiện có, bao gồm thương mại, dịch vụ giải trí và du lịch”.
Theo tôi, giải nghĩa như vậy là làm hỏng ý tưởng sâu xa và nhân văn của yêu cầu trong quy hoạch được phê duyệt đã đặt ra. Cần phải hiểu rõ du lịch nói chung, du lịch biển nói riêng, cần xây dựng các loại công trình dịch vụ gì.
Chứ có lẽ không phải chỉ là các điểm thương mại, các bãi đỗ xe thu tiền, các quán cà phê, nhà hàng ăn uống… như các công trình hiện có ở ven biển phía đông đường Trần Phú, TP Nha Trang.
Bởi nó đang phá vỡ cảnh quan bờ biển, không có tính thẩm mỹ, không có giá trị văn hóa và đặc trưng phát triển mang tính thời đại, chỉ có mang lại lợi ích kinh tế nhỏ cho một nhóm người nào đó mà thôi…
Vấn đề “Đa dạng hóa chức năng và các loại hình hoạt động” cũng cần thảo luận và phải khẳng định rõ ràng: chức năng thương mại không phù hợp đối với các loại hình hoạt động trong công viên công cộng ở ven biển, nhất là bờ biển vịnh Nha Trang – có chức năng là vùng đệm bảo vệ khu bảo tồn vịnh Nha Trang và là đòn bẩy cho phát triển kinh tế biển Nha Trang.
Nguy cơ “bêtông hóa”, “thương mại hóa”
Điểm mạnh của vùng phía đông đường Trần Phú, TP Nha Trang, theo tôi đó là đặc điểm nguyên sơ, ít bị chia cắt, ít có dấu hiệu can thiệp thô bạo của con người, nhất là vịnh biển bãi cát, bãi tắm.
Còn hệ thống đảo ven biển với đặc trưng tự nhiên hấp dẫn là không gian bờ biển yên tĩnh, rộng, thoáng, màu xanh của biển, màu trắng của cát, màu xanh của cây cối. Có thể coi đây là giá trị “độc quyền địa lý” trong phát triển kinh tế biển (theo khái niệm của Fredmen, 1994).
Về tầm nhìn, nên lưu ý hai đặc trưng: một là tính thời đại (thế kỷ 21 là thế kỷ của đại dương – các quốc gia đều nhìn ra biển để xây dựng chiến lược và quy hoạch phát triển mang đậm dấu ấn của biển); hai là tính địa phương: Nha Trang – Khánh Hòa là thành phố biển, kinh tế chính là kinh tế biển.
Xu thế du lịch hiện nay đang chảy về với các quốc gia biển đảo ở giữa các đại dương vì tính nguyên sơ, môi trường yên tĩnh, trong lành, xa cách thế giới với nguy cơ “bêtông hóa” và “thương mại hóa”. Do đó, trong ý tưởng quy hoạch ven bờ vịnh Nha Trang phải tránh những nguy cơ đó.
TSKH NGUYỄN TÁC AN
Dự án “Quy hoạch phân khu tỉ lệ 1/2000 khu vực phía đông đường Trần Phú và đường Phạm Văn Đồng, TP Nha Trang” do Sở Xây dựng tỉnh Khánh Hòa làm chủ đầu tư, Viện Quy hoạch Đô thị và Nông thôn, thuộc Bộ Xây dựng thực hiện.
Theo quy hoạch này, sẽ xây dựng 5 phân khu trải dọc bãi biển Nha Trang với tổng diện tích hơn 200ha, trong đó, có nhiều khu nhà ở, nhiều cao ốc, bến du thuyền…
Nhiều chuyên gia phản đối và cho rằng, Dự án quy hoạch này đang biến dải đất đẹp ven biển với trục công viên, thảm xanh thành khu đô thị sầm uất có nhiều cao ốc, khách sạn cao tầng.
Kiến trúc sư Bùi Dũng – Chủ tịch Hội Kiến trúc sư tỉnh Khánh Hòa khẳng định, quy hoạch này hoàn toàn vì mục đích thương mại chứ không mang tính chất phục vụ cộng đồng, việc đưa bê tông, cốt thép vào không gian xanh là đi ngược lại với xu thế thời đại.
Kiến trúc sư Bùi Dũng dẫn chứng: “Theo quy hoạch này công viên Yersin sẽ là khu khách sạn 45 tầng. Khu vực trước quảng trưởng họ làm bến xe ngầm ở dưới, trên làm đài phun nước. Nó phá hủy hết cảnh quan môi trường của bờ biển”.
Điều đáng nói, quy hoạch sử dụng đất trong Dự án nói trên tạo nên nhiều thay đổi so với hiện trạng, tỷ lệ đất dịch vụ giải trí, nghỉ dưỡng tăng lên đáng kể từ 4,3% lên 11,9%…
Ông Nguyễn Thiết Hùng – nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa cho biết, khu vực phía đông đường Trần Phú và Phạm Văn Đồng có vị trí rất đẹp và quan trọng đối với cả tỉnh Khánh Hòa.
Từ sau năm 1975, nhiều thế hệ lãnh đạo, nhân dân tỉnh Khánh Hòa đã hạn chế xây dựng các công trình ở phía đông đường Trần Phú để giữ gìn không gian chung cho con cháu. Vì thế, quy hoạch mới chẳng khác nào hình thành các khu vực dành riêng cho khách cao cấp, còn người dân và du khách sẽ không được thụ hưởng không gian biển.
“Nếu mình xây dựng ở khu vực này cho những người cao cấp thì người dân nghỉ ở đâu? Chơi ở đâu? Tắm biển miễn phí ở đâu? Bờ biển không có bãi tắm, không có khu công viên, Nha Trang sẽ ra làm sao?”, ông Hùng nói.
Ông Nguyễn Thiết Hùng cũng cho biết, trước đây, Hội đồng nhân dân tỉnh Khánh Hòa đã có nghị quyết dành khu vực phía đông đường Trần Phú cho không gian công cộng.
Mới đây, tại Hội nghị tư vấn, phản biện cho dự án “Quy hoạch phân khu tỉ lệ 1/2000 khu vực phía đông đường Trần Phú và đường Phạm Văn Đồng, TP Nha Trang” do Liên hiệp các Hội khoa học kỹ thuật tỉnh Khánh Hòa tổ chức, hầu hết ý kiến của các đại biểu bày tỏ sự phản đối quyết liệt.
Ông Bùi Mau – nguyên Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy-Chủ tịch Liên hiệp các Hội khoa học kỹ thuật tỉnh Khánh Hòa cho rằng: Ngoài các ý kiến đề nghị không cho xây dựng các khách sạn, cao ốc, công trình ngầm phía đông đường Trần Phú, còn có nhiều ý kiến cũng đề nghị nên sớm phá bỏ các công trình cà phê, nhà hàng, khách sạn đã xây dựng kiên cố, đang án ngữ tầm nhìn tại khu vực này, trả lại không gian cho cộng đồng.
Bãi biển phía đông đường Trần Phú và Phạm Văn Đồng là tài sản chung của người dân Khánh Hòa và của cả nước. Quy hoạch mới đang tổ chức lấy ý kiến phản biện, khi được phê duyệt sẽ định hình cho hướng phát triển của thành phố hàng trăm năm sau. Vì vậy, tỉnh cần công bố rộng rãi và thông tin đầy đủ về nội dung quy hoạch để người dân được biết, cùng thảo luận và đóng góp ý kiến./.
Theo TT, VOV
